خسارت نقض قرارداد

خسارت نقض قراردادی چه مفهومی دارد؟

اگر تعهد به قید مباشرت نباشد و شخص متعهد آن را به دیگری واگذار کند و اجرای قرارداد با موانعی مواجه شود این متعهد است در مقابل متعهد له ضامن خسارت است نه آن شخص ثالثی که اجرای قرارداد به او واگذار شده است. بعنوان مثال شخصی حمل و نقل یک کالا را به شرکت الف واگذار میکند و شرکت الف نیز طبق قراردادی حمل آن کالاها را به شرکت ب واگذار می نماید و شرکت ب کالاها را حمل نمیکند ( عدم اجرای قرارداد) یا بخشی از آن را حمل میکند ( اجرای ناقص قرارداد ) و یا آن را به شکلی معیوب انجام میدهد.

 

خسارت نقض قرارداد

 

مثلا از وسیله ای مناسب جهت حمل آنها استفاده نمیکند. در این حالت کسی که قرارداد را بسته برای جبران خسارت به شرکت الف رجوع میکند. زیرا انگار این شرکت تعهد را نقض کرده و دارای مسئولیت قراردادی می باشد. هرچند شرکت الف می تواند بعد از جبران خسارت به شرکت ب مراجعه کند و طبق قرار داد خودش با شرکت ب از آن خسارت بخواهد.

 

در صورت سوال در مورد انواع خسارت های مربوط به نقض تعهد با ما در تماس باشید.

 

در مقابل اگر تعهد به قید مباشرت باشد مانند تعهد یک پزشک معروف به انجام عمل جراحی یک بیمار و اجرای این تعهد را به شخص دیگری واگذار کند میگوییم او نقض تعهد کرده است و باید خسارت بپردازد. (خسارت نقض قراردادی)
اگر مالی معین خسارتی وارد کند مانند خودرویی که در اثر تصادف به اتومبیلی دیگر صدمه زده باشد و سپس آن اتومبیل به شخصی دیگر منتقل شود مالک جدید ضامن خسارت نیست زیرا تقصیر انتقال دهنده باعث ورود خسارت شده بود و این تقصر جنبه ی شخصی دارد و خود او بابد جبران کند. صرف نظر از اینکه از چه وسیله ای برای ورود خسارت استفاده نموده است.

 

چنانچه قرارداد اجرا نگردد چه خساراتی به بار می آید؟

الف) تلف مال:

مانند اینکه تعمیرگار نقص فنی خودرو را به صورت کامل برطرف نکرده باشد و در نتیجه اتومبیل آتش بگیرد و نابود شود. یا شخص تعهد نموده که قفل خانه ای را تعمیر کند ولی این کار را انجام نداده و اموال خانه به سرقت رفته است.

ب)تلف منفعت:

در این فرض عدم اجرای قرارداد باعث شده که منافعی مسلم اتلاف گردد. ( تبصره ۴ ماده ۱۴ ق. آ. د. ک) مانند اینکه فروشنده سر موعد خانه را به خریدار تحویل نداده و در نتیجه آن منفعت خانه که سکونت در آن است نابود گشته است.

یا تعمیرکار کامیون سر موعد آن را تعمیر نکرده و در نتیجه به مدت یک هفته امکان حمل کالا با کامیون که منفعت آن می باشد از بین رفته است. در این حالت اجرت المثل باید پرداخته شود.

ج) خسارت معنوی:

یعنی فرضی که عدم اجرای قرارداد زیانی معنوی به آن شخص وارد نموده است. مانند اینکه شرکت نشر کتاب از چاپ کتاب سر موعد خودداری نموده است. و در نتیجه آن نویسنده کتاب نتوانسته در میابقات انتخاب نویسنده برتر شرکت نماید و از این حیث دچار زیان روحی گردیده.
در هرحال برمبنای ملاک ۳ قانون م. م جبران خسارت برمبنای قیمت زمان صدور حکم انحام خواهد شد.

 

در صورت سوال در مورد نقض قرارداد با موسسه حقوقی حامی در تماس باشید.

 

توافقات خصوصی در حوزه مسئولیت قراردادی در چه حوزه هایی صورت میگیرد؟

۱-وجه التزام:

گاهی دو طرف قرارداد در زمان انعقاد قرارداد و قبل از اینکه تعهدات قراردادی نقض شده باشد در مورد میزان خسارت توافق میکنند که اگر تعهد قراردادی نقض شد فلان مبلغ مشخص که در قرارداد تعیین شده است خسارت پرداخته شود . تعیین وجه التزام زیان دیده را از اثبات ورود ضرر و میزان خسارت و نیز رابطه سببیت بین نقض تعهد و ورود خسارت معاف میکند و او فقط کافیست که اثبات نماید به تعهد عمل نشده است تا بتواند وجه قراردادی را از متعهد دریافت دارد.

 

خسارت نقض قرارداد

و اگر حتی متعهد ثابت نماید که با وجود نقض تعهد هیج زیانی به متعهد له وارد نشده است باز هم باید همان مبلغ را بپردازد. پس نه متعهد میتواند مبلغی کمتر از آنچه در قرارداد تعیین شده بپردازد و نه متعهد له می تواند خسارتی بیش از آن مطالبه کند.
وجه التزام در دو مورد پرداخته میشود.

۱) وجه التزام عدم انجام تعهد ، خسارت نقض قرارداد

یعنی وجه التزامی در قرارداد برای عدم انجام تعهد تعیین شده است باید همان مبلغ از سوی متعهد پرداخت شود.

۲) وجه التزام تاخیر در انجام تعهد ، خسارت نقض قرارداد و تاخیر

یعنی چنانچه متعهد سر موعد به تعهد خود عمل نکرد روزانه یا ماهانه بابت تاخیر در انجام تعهد فلان میزان خسارت به طرف مقابل بپردازد. که در این حالت تا زمانی که متعهد به تعهدش عمل نکرده است از او خسارت مورد توافق در قرارداد را خواهیم گرفت. جدا از اینکه شخص متعهد انجام خود تعهد را نیز می توان خواست ( هر دو را با هم)

 

 

 

مهمترین نکاتی که در مورد وجه التزام باید مورد توجه قرار گیرد چیست؟

۱) در صورت اثبات قوه قاهره متعهد دیگر وجه التزام نمیوردازد زیرا ثابت شده است که مقض تعهد به دلیل عملکرد او نبوده است. مانند اینکه نقاش تعهد کرده باشد که در صورت عدم عمل به تعهد فلان مبلغ خسارت بپردازد. ولی در اثر حادثه ای نابینا شود.

۲) اگر قرارداد اصلی باطل باشد وجه التزام نیز که به صورت شرط در قرارداد آمده است باطل خواهد بود. زیرا سرط تابع قرارداد است.

۳) وجه التزام را هم برای تعهد حقوقی میتوان تعیین کرد و هم برای تعهد اخلاقی

۴ ) اگر قرارداد تجزیه پذیر باشد و بخشی از موضوع آن انجام شده باشد به همان نسبت از وجه التزام کم میشود. مثلا در قرارداد توافق شده که اگر تولید کننده ده فروند قایق برای سفارش دهنده تولید نکرد مبلغ ۱۰۰ میلیون وجه التزام بپردازد و تولید کننده فقط ۵ فروند آن را تولید نموده است در این حالت به همان نسبت ۵۰ میلیون از وجه التزام کسر میشود.

در مقابل اگر موضوع قرارداد تحریه ناپذیر باشد مانند ساخت یک پل و پیمان فقط یک سوم آن را ساخته باشد باید کل وجه التزام را بپردازد زیرا بخش انجام شده برای کارفرما فاقد ارزش میباشد.

 

از مجموعه مقالات کارشناس حقوقی لیلا عبادی در صورت سوال در مورد خسارت نقض قرارداد و یا نیاز به وکیل حقوقی با موسسه حقوقی حامی دادگستر ساعد در تماس باشید.